ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย

           ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย เริ่มก่อตั้งขึ้นเมื่อสิบปีก่อนที่ อ.งาว ด้วยวัตถุประสงค์เพื่อฝึกช้างให้ออกไปทำงานด้านชักลากไม้ในป่า แต่ช่วงยี่สิบปีถัดมา รัฐได้ยกเลิกสัมปทานการทำป่าไม้ทั่วประเทศ ทำให้ช้างต่าง ๆ ไม่มีที่อยู่ที่ทำงาน และถูกส่งกลับมาอยู่ที่โรงเรียนฝึกช้าง แต่พื้นที่ที่มีอยู่ไม่สามารถรองรับจำนวนช้างทั้งหมดได้ จึงได้ย้ายสถานที่มาอยู่ที่ อ.ห้างฉัตรในปัจจุบัน

           ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตั้งอยู่ที่บ้านทุ่งเกวียน ต.เวียงตาล อยู่ในความดูแลของฝ่ายอุตสาหกรรมป่าไม้ภาคเหนือ องค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (ออป.) แต่เดิม ออป. เป็นศูนย์ฝึกลูกช้างซึ่งเป็นแห่งแรกและแห่งเดียวในโลก โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ พ.ศ. 2512 เป็นสถานที่เลี้ยงและฝึกลูกช้างเพื่อให้เชื่อฟังคำสั่งและมีความชำนาญในการทำไม้ขณะที่แม่ช้างไปทำงานในป่า และเนื่องจากมีนโยบายปิดป่าซึ่งทำให้ช้างต้องว่างงาน ศูนย์ฝึกลูกช้างจึงถูกปรับมาเป็นสถานที่ดูแลช้างแก่และเจ็บป่วย และที่นี่ยังเป็นสถานที่ตั้งของโรงพยาบาลช้างด้วย ออป.จึงได้ก่อตั้งศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยขึ้นเมื่อเดือนมกราคม พ.ศ. 2535 

          ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย มีพื้นที่กว้างขวางจากบริเวณด้านหน้าของศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย มีรถบริการนำเข้าสู่ส่วนการแสดงต่าง ๆ ภายใน ปัจจุบันแบ่งพื้นที่เป็น
-โรงพยาบาลช้าง คอยรักษาดูแลอาการช้างที่ป่วย และลูกช้างที่คลอดใหม่
-โรงงานทำกระดาษจากมูลช้าง จำหน่าย และเพิ่มมูลค่าด้วยการทำเป็นกระดาษเขียนจดมาย,ซองจดหมาย,สมุดโน้ต และอื่น ๆ อีก โรงงานผลิตกระดาษจากมูลช้างเปิดให้เข้าชมวิธีทำกระดาษจากมูลช้างด้วย
-โรงงานทำปุ๋ยชีวภาพจากมูลช้าง และโรงงานแก๊สชีวภาพนำไปผลิตไฟฟ้าใช้ภายในศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย(ครบวงจรทีเดียว)
-โรงช้างต้น (ส่วนนี้ไม่ได้เปิดให้เข้าชม)
-และส่วนที่ขาดไม่ได้คือ ลานแสดงช้าง

        ลานแสดงช้าง ที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยแห่งนี้ การแสดงช้างจะแตกต่างจากการแสดงช้างที่อื่น(เช่น การนั่ง ยืนสองขา หรือผาดโผนต่าง ๆ) แต่จะเน้นที่กิจกรรมของช้างที่เคยปฏิบัติในงานทำไม้เป็นหลัก โดยเปรียบเสมือนเป็นโรงเรียนสอนช้างทำไม้ในป่า สาธิตการลากจูงไม้แบบเชือกเดียว การดุนไม้ การยกไม้(ใช้งากับงวงช่วยกัน) หรือการลากจูงไม้ในที่คับแคบตามภูเขา และสาธิตการช่วยเหลือกันลากจูงไม้โดยช้างสองเชือกพร้อมกัน การจัดเรียงไม้เพื่อรอการขนย้ายเป็นต้น แต่จะเพิ่มความน่ารักของช้างด้วยการสาธิตการวาดรูปของช้าง(สามารถขอซื้อได้ เงินเข้าศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยเพื่อช่วยเหลือช้างต่อไป) หลังการแสดงจบนักท่องเที่ยวสามารถซื้ออาหารเลี้ยงช้างได้ (ชุดละ 20 บาท เลือกได้ว่าจะเอาอ้อย หรือกล้วย) เปิดการแสดงในวันธรรมดา เวลา 10.00 และ 11.00 น. ส่วนวันหยุดเสาร์ อาทิตย์ และนักขัตฤกษ์เพิ่มรอบ 13.30 น. ค่าเข้าชมการแสดงอยู่ที่ 50 บาทสำหรับผู้ใหญ่ บวกค่ารถบริการ 20 บาท เป็น 70 บาทเท่านั้น

        สำหรับนักท่องเที่ยวหากเข้ามาถึงบริเวณด้านในก่อนเวลาแสดง จะมีการแสดงอาบน้ำช้าง(ไม่เสียค่าใช้จ่ายเพิ่ม) ช้างอาบน้ำใช้เวลาประมาณ 15 นาที เริ่มเวลา 9.45 น. สำหรับวันธรรมดา และเพิ่มรอบ 13.15 น. ในวันหยุด ท่านจะได้เห็นช้างตัวโตทยอยกันลงในแอ่งน้ำ ดำผุด จุ่มงวงพ่นน้ำใส่ควาญช้าง และรดตัวเอง เมื่อคลายร้อนก็จะขึ้นบกเพื่อไปเตรียมเข้าแสดงต่อไป (ข้อแนะนำ ถ้าคุณนั่งดูช้างอาบน้ำ โปรดระวังบางตัวจะดูดน้ำใส่งวง พ่นใส่คุณ ๆ ที่นั่งแถวหน้า) ข้าง ๆ ที่ช้างอาบน้ำ มีบริการนั่งช้างชมศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ใช้เวลาประมาณ 15-30 นาที ค่าบัตรสามารถสอบถามได้ที่เคาเตอร์จำหน่ายตั๋ว

       และนักท่องเที่ยวท่านใดต้องการเรียนรู้เกี่ยวกับการเป็นควาญช้าง ได้ฝึกช้างพร้อมกับได้มาร่วมแสดงการแสดงช้าง หรือพักผ่อนค้างคืนที่นี่ สามารถสอบถามรายละเอียดได้ที่ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย

การเดินทาง
จากอำเภอเมืองลำปาง ไปตามทางหลวงหมายเลข 11 ผ่านตัวอ.ห้างฉัตรมุ่งไปทางจังหวัดลำพูน เมื่อถึงประมาณ กม.ที่ 28-29 จะเห็นศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยอยู่ฝั่งตรงข้าม กลับรถชิดซ้ายเข้าศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย ตลอดทางมีป้ายบอกเป็นระยะว่าอีกกี่ กม.ถึงศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย

          นั่งช้างรอบบริเวณซึ่งเป็นสวนป่า ธรรมชาติยังมีสิ่งดีๆ ที่คอยให้กำลังใจกับเราทุกเมื่อ บางครั้งเราอาจจะสับสนวุ่นวาย เครียดหนักกับการทำงานทั้งวัน ทั้งสัปดาห์ลองหลบความวุ้นวายเหล่านั้น ไปท่องเที่ยวกับธรรมชาติ โดยเฉาะกับการขี่ช้างชมธรรมชาติ ท่านจะรู้สึกถึงความแปลกใหม่ในชีวิต เป็นรางวัลจากความเหน็ดเหนื่อยที่จะทำให้ท่านลืมงานที่ออฟฟิคไปอีกหลายวันเชียวแหละ การนั่งช้างให้บริการทุกวันตั้งแต่เวลา 8.00 - 15.30 น .

       
         การบริการ  ช้างแท็กซี่ หรือบริการนั่งช้างชมธรรมชาติรอบๆ ศูนย์ฯ มีทุกวัน เวลา 08.00-15.30 น
        โฮมสเตย์ (Homestay) ซึ่งนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสบรรยากาศธรรมชาติ เรียนรู้วิถีชีวิตที่ผูกพันระหว่างช้างกับคนเลี้ยงช้างอย่างใกล้ชิด บริการอาหารเครื่องดื่มและร้านขายของที่ระลึก ค่าเข้าชมสำหรับ ชาวไทยและชาวต่างประเทศ ผู้ใหญ่ 50 บาท เด็ก 20 บาท นักท่องเที่ยวสามารถเลือกใช้บริการได้หลายเส้นทาง สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
โทร. 054-247871-6

         ศูนย์อนุรักษ์ช้างไทยได้รับรางวัลอุตสาหกรรมท่องเที่ยว (Tourism Awards) ประเภทรางวัลดีเด่นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ พ.ศ.2541 ปัจจุบันศูนย์ฯมีโครงการ โรงเรียนฝึกควาญช้าง เพื่อฝึกควาญหรือผู้ที่ประสงค์จะเป็นควาญให้สามารถดูแลช้างได้อย่างถูกต้อง มีชาวต่างชาติให้ความสนใจมาสมัครเป็นนักเรียนหลายคน นอกจากเรื่องท่องเที่ยวแล้วยังมีสิ่งที่น่าสนใจ คือ พลังงานที่ใช้ภายในศูนย์ฯ มาจากพลังงานทดแทนในโครงการเฉลิมพระเกียรติฯ มีก๊าซชีวภาพจากมูลช้างใช้ในการหุงต้ม และกระแสไฟฟ้าผลิตจากเซลล์แสงอาทิตย์

          สวนป่าทุ่งเกวียน เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวลำปาง มีป่าสนเมืองหนาวและพันธุ์ไม้นานาชนิด ทั้งไม้ดอก ไม้ใบที่มีสีสันสวยงาม อีกทั้งไม้จำพวกตะบองเพชร และปาล์ม ตลอดจนพืชสมุนไพรต่างๆ นักท่องเที่ยวสามารถแค้มปิ้งที่นี่ได้ ช่วงที่สวยที่สุดเหมาะแก่การพักแรมคือเดือนพฤศจิกายน ซึ่งเป็นช่วงที่ดอกบัวตองกำลังบาน เนื่องจากจังหวัดลำปางมีพื้นที่เป็นแอ่งกะทะจึงมีอากาศที่ร้อนกว่าแม่ฮ่องสอน ดอกบัวตองที่ลำปางจึงบานเร็วกว่าที่ดอยแม่อูคอประมาณ 15 วัน
ประมาณเดือนตุลาคมมีการจัดกิจกรรมทุ่งเกวียนเมาเท่นไบค์ และเดือนธันวาคมของทุกปี จะมีการจัดงาน “ดอกไม้บานวันพบช้าง”

http://www.lampang.go.th

http://www.thongteaw.com